EWANGELIA
Jezus nieprzyjęty w Nazarecie
Słowa Ewangelii według świętego Marka
Jezus przyszedł do swego rodzinnego miasta. A towarzyszyli Mu Jego uczniowie. Gdy nadszedł szabat, zaczął nauczać w synagodze.
A wielu, przysłuchując się, pytało ze zdziwieniem: „Skąd On to ma? I co za mądrość, która Mu jest dana? I takie cuda dzieją się przez Jego ręce. Czy nie jest to cieśla, syn Maryi, a brat Jakuba, Józefa, Judy i Szymona? Czyż nie żyją tu u nas także Jego siostry?” I powątpiewali o Nim.
A Jezus mówił im: „Tylko w swojej ojczyźnie, wśród swoich krewnych i w swoim domu może być prorok tak lekceważony”. I nie mógł tam zdziałać żadnego cudu, jedynie na kilku chorych położył ręce i uzdrowił ich. Dziwił się też ich niedowiarstwu. Potem obchodził okoliczne wsie i nauczał.
Mk 6,1-6
Stary Testament często powtarza motyw proroka, którego nie darzono należną czcią, dość wymienić Jeremiasza, Mojżesza, Józefa itd. Późniejsza tradycja żydowska podkreślała ten motyw jeszcze dobitniej. To, że Jezus „nie mógł” uczynić w Nazarecie cudów z powodu niewiary tamtejszych mieszkańców, nie oznacza ograniczenia Jego mocy, lecz misji – uzdrawianie bez wynikającej z pobudek moralnych wiary oznaczałoby postępowanie podobne do postępowania starożytnych pogańskich czarnoksiężników.
W Mk 6,3 Jezus został nazwany „cieślą”. W okresie wczesnego dzieciństwa Jezusa miasto Sefforis (późniejsza stolica Galilei) zostało zniszczone przez Rzymian. Prace przy jego odbudowie podjęto natychmiast. Tak więc cieśle byli bez wątpienia poszukiwani w Nazarecie, wiosce oddalonej o 6 km od ruin Sefforis. Józef, ojciec Jezusa, przypuszczalnie nauczył syna swego fachu, jak to często czynili ojcowie w tamtych czasach, (gdy Sefforis zostało odbudowane, większość prac stolarskich wykonywali przypuszczalnie we własnym domu, podobnie jak większość cieśli w Palestynie. Uwaga, że Jezus jest cieślą, miała na celu określenie Go, nie zaś podanie w wątpliwość, że cieśla mógłby być nauczycielem, znamy bowiem innych cieśli, którzy stali się sławnymi nauczyciela (np. Szammaj).
„Bracia” i „siostry” to zwyczajne określenia używane w odniesieniu do krewnych; bardziej ogólne określenie „rodak” (np. Rz 16,11) nie jest używane w odniesieniu do krewnych Jezusa.
Ta część Ewangelii Marka kończy się relacją o odrzuceniu Jezusa przez rodaków. Jest ona podsumowaniem niektórych rozwijanych wcześniej tematów: uczniostwa i wiary, Jezusa jako nauczyciela i cudotwórcy oraz niezrozumienia go i odrzucenia. Łukasz umieszcza te wydarzenia (Łk 4,16-30) na początku publicznej działalności Jezusa, natomiast w Ewangelii Marka przygotowuje nas do nich to, o czym czytaliśmy do tej pory.
1. ”Wyszedł stamtąd”: Wydarzenia opisane w poprzednim fragmencie (5,21-43) miały miejsce na zachodnim brzegu Jeziora Galilejskiego (5,21). Teraz Jezus udaje się w głąb lądu, do Nazaretu,
”do swego rodzinnego miasta”: Greckie słowo patris może oznaczać „ziemię ojców”, lecz próby odczytywania 6,1-6 jako odrzucenie Jezusa przez całego Izraela idą zbyt daleko. Markowi chodzi o pokazanie, że rodacy Jezusa odrzucili go, natomiast niektórzy mieszkańcy Kafarnaum i innych miast zaakceptowali go na tyle, by udać się razem z nim do Nazaretu.
2. ”zaczął nauczać w synagodze”: Opis Jezusa jako nauczyciela i cudotwórcy jest reminiscencją 1,21-28. Pierwszą reakcją na jego mądrość i nadprzyrodzone czyny jest zdumienie. Pytanie ludu o pochodzenie tych dokonań („Skąd On to ma?”) ma charakter ironiczny: mieszkańcy Nazaretu starają się ustalić imię Jezusowego nauczyciela, chociaż źródłem mocy Jezusa jest Bóg.
3. ”Czy nie jest to cieśla, syn Maryi, a brat Jakuba, Józefa, Judy i Szymona?”: Ironię pogłębia ostra, jeszcze bardziej negatywna uwaga, która pada w tym wersecie. Nazwanie Jezusa „synem Maryi” mogło być obraźliwe, bowiem Żydzi mieli zwyczaj nazywania ludzi od imienia ojca, „syn Józefa”. Tłumaczenie określenia „syn Maryi” tym, że Józef mógł już wówczas nie żyć, czy jako aluzji do dziewiczego poczęcia Jezusa, wydaje się mało prawdopodobne.
”powątpiewali o Nim”: Gorszyli się nim. Słowo skandalom, „zgorszenie”, znaczy dosłownie „kamień powodujący potknięcie”. Pozytywna lub obojętna postawa względem Jezusa przeradza się w niechęć.
4. ”Tylko w swojej ojczyźnie (…) może być prorok tak lekceważony”: Przysłowie jasno tłumaczy przyczynę odrzucenia Jezusa przez mieszkańców Nazaretu.
5. ”nie mógł tam zdziałać żadnego cudu”: Mt 13,58 wyraża to delikatniej (”I niewiele zdziałał tam cudów z powodu ich niedowiarstwa”), Łk 4,16-30 pomija to zupełnie. Drugi człon zdania („jedynie…”) modyfikuje i łagodzi brzmienie pierwszej części. Marek koncentruje się raczej na braku wiary u zebranych ludzi niż na tym, czego Jezus mógł dokonać, lub na psychologicznych aspektach wiary prowadzących do uzdrowienia.
6. ”Dziwił się też ich niedowiarstwu”: Poprzednia część Ewangelii Marka zakończyła się relacją o opozycji względem Jezusa ze strony faryzeuszów i herodian (3,6).
”obchodził okoliczne wsie i nauczał”: Jeśli połączymy 6,6b z 6,6a, to dostrzeżemy, że rezultatem odrzucenia Jezusa w Nazarecie była decyzja, by nauczać gdzie indziej.
Człowiek wierzący, który odkrywa prawdę, że jest narzędziem potrzebnym Stwórcy, wie, że wszystko w życiu może mieć głęboki sens, a Bóg nawet nasze słabości potrafi wykorzystać do swoich celów. Podziękujmy Bogu za wiarę, która nas tu zgromadziła i złóżmy jej wyznanie…
Dodaj komentarz